نحوه کار دستگاه دیالیز

نحوه کار دستگاه دیالیز

دستگاه دیالییز دستگاهي است كه عمل جداسازي مواد سمي مانند اوره و آمونياك از خون را انجام مي دهد.از اين دستگاه بعنوان جانشيني براي كليه در صورت نارسايي يا از كار افتادن آنها استفاده مي شود.

 دیالیز صفاقی

 دیالیز صفاقی از غشائی که درون بدن قرار دارد ( غشاء پریتونیال یا صفاقی) به عنوان فیلتری برای پاکسازی و خارج کردن مواد زائد و مایعات اضافی از بدن و بازگرداندن سطح الکترولیت به حالت نرمال، استفاده می کند. در این نوع دیالیز، برخلاف همودیالیز، برای درمان نیازی به مراجعه به مراکز دیالیز نیست. در عوض، پس از آموزش داده شدن در مراکز دیالیز، خود بیمار می تواند در خانه و طبق برنامه ی زمانی خود، درمان را انجام دهد. دیالیز صفاقی گاهی می تواند در طول شب، هنگامی که بیمار خواب است، انجام شود.

  قبل از این که درمان دیالیز آغاز شود، لازم است که تا کاتتری درون شکم بیمار ( ورودی دیالیز) قرار داده شود. قرار دادن کاتتر معمولا 10 تا 14 روز قبل از این که دیالیز آغاز شود، انجام می شود. البته در مواردی ممکن است کاتتر بلافاصله استفاده شود اما به علت عوارض خطرناکی که ممکن است رخ دهد، این کاتترها متداول نیستند. به فرآیند انجام شدن دیالیز صفاقی، مبادله (exchange) گفته می شود. در یک روز معمولا 4 تا 6 مبادله انجام می شود که مراحل آن به شرح زیر است:

 پر شدن(fill) : مایع دیالیز وارد حفره ی پریتونیال می شود.

 ساکن شدن(dwell) : وقتی که مایع دیالیز در حفره ی پریتونیال قرار گرفت، مایع اضافی و ضایعات  از غشاء پریتونیال وارد مایع دیالیز می شوند

 تخلیه کردن : پس از چند ساعت، مایع دیالیز تخلیه شده و با مایع جدید جایگزین می شود.

دیالیز صفاقی سیار مداوم

  در حین CAPD ، محلول دیالیسیت به مدت 4 تا 6 ساعت درون شکم باقی می ماند. سپس بعد از گذشت این مدت زمان، محلول از شکم تخلیه می شود. پس از آن شکم با محلول دیالیسیت تازه دوباره پر می شود. در این نوع دیالیز لازم است بیمار 4 بار در روز محلول دیالیسیت را عوض کند. CAPD رایج ترین نوع دیالیز صفاقی است.

دیالیز صفاقی چرخان(سیکلی) مداوم

 این نوع دیالیز نیز در خانه انجام می شود. در CCPD یک دستگاه به صورت اتوماتیک دیالیسیت را وارد شکم و سپس تخلیه می کند. این فرآیند حدود 10 تا 12 ساعت طول می کشد. بنابراین CCPD می تواند در شب، هنگامی که بیمار خواب است انجام شود.

همودياليز

همودياليز عبارت است از تصفيه و دفع سموم از خون, توسط يك محلول و ازميان غشاء نيمه تراوا(فيلتر همودياليز). منافذ اين غشاء به انداره‌اي هستند كه الكتروليت‌ها, اوره, كراتينين, قند و بعضي ازمواد ديگر بنا از اصل انتشار از آن بگذرند.

عمل دياليز برايكساني كه كليه خود را ازدست داده اند, معمولا هفته اي دو الي سه بار و هر دفعه سه الي شش ساعت انجام مي شود.دستگاه دياليز معمولا حدود 120 ليتر خون رادر هفته تصفيه مي كند, در حاليكه براي كليه طبيعي اين مقدار حدود 1200 ليتر خون در هفته مي‌باشد. به خاطر طبيعت تناوبي و راندمان پايين كليه مصنوعي سطح اوره در خون متغير و معمولا بالاست.